[ Pobierz całość w formacie PDF ]

wargami. Jedyne oko patrzało posępnie, drugie wybito mu za kradzie\
kilku korców mąki. Z
tego samego powodu nosił na szyi drewnianą obręcz. Jego praca polegała na napełnianiu
worków mąką i noszeniu ich do składu. Na pozór nie było w nim nic niezwykłego: robotę
miał zupełnie prostą, wyglądał niepokaz
nie jak mały szczur. To, i\
zwracał na siebie uwagę
bardziej od innych, wynikało mo\
e stÄ…d, \
e ludzie dziwnie z
le się czuli w jego obecności.
Nigdy nie było wiadomo, czy jest, czy go nie ma, a nawet jak się człowiek tyłem do niego
obrócił, czuł wyraz
nie na plecach spojrzenie jedynego oka. Rzadko kiedy patrzył na wprost.
Zdawał się nie zwracać najmniejszej uwagi na dwu nowo przybyłych; mo\
na by sądzić, \
e ich
w ogóle nie widzi. Nikt nie zauwa\
ył szyderczego chichotu, z jakim stwierdził, \
e wzięli się
za najciÄ™\
szy kamień... A zresztą nie sposób było dostrzec, czy się śmieje, czy szare, zwiędłe
wargi krzywią się do uśmiechu.
Były tu cztery koła młyńskie, ka\
de poruszane przez dwu niewolników. Osły wyszły ju\
z
u\
ycia, gdy\
o ludzi było łatwiej. Mo\
na ich było mieć, ilu się chciało, a utrzymanie ich było
tańsze. Sahakowi jednak i Barabaszowi po\
y-
wienie tutejsze w porównaniu z tym, jakie mieli dawniej, wydawało się niemal obfite. Na
ogół byli zdania, i\
obchjodzÄ… siÄ™ tu z nimi lepiej ni\
przedtem, mimo \
e praca była cię\
ka.
Nadzorca nie był zbyt surowy; mały za\
ywny człeczyna lubił spokój i podczas obchodów nie
posługiwał się przewieszonym przez plecy biczem. Dawał go posmakować jedynie pewnemu
staremu, ślepemu niewolnikowi, wycieńczonemu do ostatka.
Budynek był w środku zupełnie biały od mąki, która z biegiem czasu poosadzała się
wszędzie: na podłodze, na ścianach i na pajęczynach-pod pułapem. Powietrze przesycone
było pyłem mącznym i głuchym odgłosem czterech kamieni, obracających się jednocześnie
we wszystkich czterech \
arnach. Niewolnicy pracowali nago z wyjątkiem małego
jednookiego, który miał na sobie tunikę z worka, a kręcił się po całym młynie jak prawdziwy
szczur. Drewniana obręcz nadawała mu wygląd więz
nia, który zdołał umknąć. Chodziły
pogłoski, \
e kiedy jest sam w składach, udaje mu się wyjadać mąkę z worków, choć
zasadniczo drewniana obręcz powinna mu to uniemo\
liwiać. Mówiono równie\
, \
e kieruje
nim nie głód, ale jakaś przekora, wie bowiem, \
e jeśli to się wyda, wybiją mu drugie oko i
wsadzÄ… go do \
arn jak ślepego starca, do roboty ponad jego siły, a myśl o takiej przyszłości
przera\
ała go niemal równie silnie, jak i myśl o ciemnościach, czekających go od dnia, w
którym zostanie znowu przychwycony na gorącym uczynku kradzie\
y. Nie sposób jednak
wiedzieć, ile prawdy kryły w sobie te opowiadania.
Tak, nowo przybyłym nie okazywał on \
ad-
nego szczególnego zainteresowania. Spoglądał na nich ukradkiem, jak i na innych, i czekał na
bieg wypadków. Nie miał przeciwko nim nic specjalnego. Byli, jak słyszał, więz
niami z
kopalni, a takich nigdy przedtem nie widział. Ale zasadniczo nie miał nic przeciw więz
niom z
kopalni. Zasadniczo nie miał nic przeciwko nikomu.
Skoro ci ludzie byli w kopalniach miedzi, musieli być wielkimi zbrodniarzami, chocia\
jeden
z nich wcale na to nie wyglądał. Drugi du\
o bardziej i wyraz
nie się bał, \
eby siÄ™ to nie
wydało. Marny jakiś osobnik; tamten był prostoduszny. Ale jak im się udało wydostać z
kopalni? Z tego piekła? Kto im dopomógł? Oto pytanie. Ale właściwie nic go to nie obchodzi.
Wystarczy umieć czekać, a wszystko się wyjaśni; tak czy inaczej, wytłumaczenie zawsze się
znajdzie. Wszystko, rzec mo\
na, wyjaśnia się samo przez się. Trzeba tylko umieć patrzeć. A
on umiał.
Tote\
udało mu się wykryć, \
e ten wysoki, chudy, z krowimi oczyma, co wieczór klęka w
ciemnościach i modli się. Dlaczego tak czyni? Modli się oczywiście do jakiegoś boga, ale do
którego? I có\
to za bóg, do którego modlą się w ten sposób?
Chocia\
jednooki znał wielu bogów, nigdy by mu na myśl nie przyszło, \
eby siÄ™ do nich
modlić. A je\
eliby to nawet robił, to tak jak wszyscy, przed posągami tych bogów w
świątyniach im poświęconych. Ale ten osobliwy niewolnik modli się do jakiegoś boga, jakby
mniemał, \
e jest on przy nim w ciemnościach. I przemawia do niego zupełnie jak do \
ywej
istoty, która się nim opiekuje. Co za dziwna
sprawa! W ciszy nocnej słychać jego \
arliwy szept, a przecie\
ka\
dy mo\
e stwierdzić, \
e
\
adnego boga tu nie ma. Czyste urojenie.
Trudno, \
eby człowieka ciekawiło coś, czego nie ma. Mimo to po dokonaniu swojego
odkrycia jednooki zaczął rozmawiać od czasu do czasu z Sahakiem, by spróbować
dowiedzieć się czegoś o tym niezwykłym bogu.
Sahak wyjaśniał, jak umiał. Mówił, \
e jego Bóg jest wszędzie, nawet w ciemności. Z ka\
dego
miejsca mo\
na Go wzywać i odczuć jego obecność. Tak, odczuwało się ją nawet we własnym
sercu  i to właśnie było najcudowniejsze. Jednooki orzekł, \
e jego bóg jest rzeczywiście
bardzo niezwykły.
 ¦ O, pewno  odparÅ‚ Sahak.
Jednooki zdawał się przez chwilę zastanawiać nad tym, czego się dowiedział o bogu Sahaka
 niewidzialnym, ale widać bardzo potę\
nym ¦ ¦ a póz
niej zapytał, czy to ten Bóg pomógł
im wydostać się z kopalni.  Tak  potwierdził Sahak.  To On.  I dodał jeszcze, \
e jest
to Bóg uciśnionych i \
e przyjdzie wyzwolić wszystkich niewolników z kajdan. Sahak bowiem [ Pobierz całość w formacie PDF ]