[ Pobierz całość w formacie PDF ]
świt: 130 najbliżsi nienawistni na koniach smolistych i rydzych chcesz czy nie chcesz zaliczonyś do nich widzisz w świtaniu pałającym przewala się tłum jezdzców a oddalając się rosną o klęsko dno (podkreślenie moje E. B) Wskaż podobieństwa i różnice między postawą (systemem wartości, samopoczuciem, strategią) neoklasyka i katastrofisty. Katastrofizm radosny Reguła solidarności była z premedytacją łamana przez tych poetów, którzy akceptowali katastroficzną diagnozę (wierzyli w nieuchronną zagładę dotychczasowej struktury świata), przemawiali językiem katastroficznych wizji, ale uważali, że stary świat powinien zginąć, byli po stronie tych, którzy przeprowadzą ostatecznie dzieło zniszczenia i ustanowią nowy ład. Uchylenie reguły solidarności (przy zachowaniu trzech pozostałych) każe wyróżnić prze- korną odmianę katastrofizmu, którą nazywam katastrofizmem radosnym . Czy można ak- ceptować katastrofę? Tak, pod warunkiem, że dostrzega się w niej sens rewolucyjny. Nie na- leży się przeto dziwić, iż z katastrofizmem radosnym spotkamy się czytając liryki i po- ematy prozą Przybosia pomieszczone w jego ostatnim tomie przedwojennym. Przeczytaj wiersz Przybosia Równanie serca . Podkreśl słowa i wyrażenia, które budują obraz wojny. Na czym polega wizyjny charakter tych obrazów? Spróbuj dokonać klasyfikacji znaków katastroficznej przepowiedni. Przy pomocy jakich środków (w których miejscach tekstu) urzeczywistnia się tu reguła aktualności? Jak rozumiesz funkcję zaimków dzierżaw- czych (,,pod moim piórem , plonie we mnie , atakuje mię , świat beze mnie )? Gdzie sytuuje siebie podmiot autorski: wewnątrz ginącego świata czy na zewnątrz katastrofy? Jaki nastrój dominuje w tym utworze rozpaczy? beznadziei? wzniosłości? Jak określiłbyś stosu- nek Ja lirycznego do sprawców katastrofy: boi się ich czy podziwia? Apokalipsa spełniona Okupacja. Terror. Hitlerowskie i stalinowskie obozy niewolniczej pracy oraz systematycz- nego ludobójstwa. Tym okazała się katastrofa drugiej wojny światowej. Rzeczywistość oku- pacyjna, którą w Polsce nazwano a p o k a l i p s ą s p e ł n i o n ą, rozmiarami zbrodni oraz grozy przerosła najczarniejszą wyobraznię przedwojennych wróżbitów klęski. Gdy literackie przepowiednie się spełniły, młoda generacja powrześniowa manifestowała więz najbliższą z dorobkiem katastrofistów, uznając za swoich mistrzów i nauczycieli naj- wybitniejszych w tym nurcie Czechowicza i Miłosza. 131 yródła cytatów: E Czarnecka Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze. Warszawa 1984 (przedruk za wydaniem nowojorskim 1983). K. Wyka Rzecz wyobrazni. Kraków 1959. 132 Aneks: wiersze do interpretacji Władysław Broniewski Poezja Ty przychodzisz, jak noc majowa, biała noc, noc uśpiona w jaśminie, i jaśminem pachną twoje słowa, i księżycem sen srebrny płynie, płyniesz cicha przez noce bezsenne, cichą nocą tak liście szeleszczą szepczesz sny, szepczesz słowa tajemne, w słowach cichych skąpana jak w deszczu... To za mało! Za mało! Za mało! Twoje słowa tumanią i kłamią! Piersiom żywych daj oddech zapału, wiew szeroki i skrzydła do ramion! Nam te słowa ciche nie starczą. Marne słowa. I błahe. I zimne. Tym masz werbel nam zagrać do marszu! Smagać słowem! Bić pieśnią! Wznieść hymnem! Jest gdzieś radość ludzka, zwyczajna, jest gdzieś jasne i piękne życie. Powszedniego chleba słów daj nam i stań przy nas, i rozkaż bić się! Niepotrzebne nam białe westalki, noc nie zdławi świętego ognia bądz jak sztandar rozwiany wśród walki, bądz jak w wichrze wzniesiona pochodnia! Odmień, odmień nam słowa na wargach, naucz śpiewać płomienniej i prościej, niech nas miłość ogromna potarga, więcej bólu i więcej radości! Jeśli w pieśni potrzebna ci harfa, jeśli harfa ma zakląć pioruny, 133 rozkaż żyły na struny wyszarpać i naciągać, i trącać jak struny. Trzeba pieśnią bić aż do śmierci, trzeba głuszyć w ciemnościach syk węży. Jest gdzieś życie piękniejsze od wierszy. I jest miłość. I ona zwycięży. Wtenczas daj nam, poezjo, najprostsze ze słów prostych i z cichych najcichsze,
[ Pobierz całość w formacie PDF ] zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plgrolux.keep.pl
|