[ Pobierz całość w formacie PDF ]

odrębnej dywizji azjatyckiej, honorowego chana mongolskiego, głównodowodzącego, czyli  dziań-
dziunia armji  %7ływego Buddhy i wybawiciela Mongolji.
 Z
mierć stanie za tobą ...
 Straszliwy generał,  szalony, krwawy baron wpadł do Wanu nieoczekiwanie, oszukawszy
wszystkie warty i ominąwszy patrole. Zatrzymał się w pałacu księcia Dajczen-Wana, złożył wizytę
hutuhtu klasztoru i nagle zjawił się w sztabie, skąd posłał po Kazagrandiego.
Po krótkiej rozmowie z pułkownikiem, baron udał się do jurty Riezuchina, dokąd wezwał pułk.
Filipowa i mnie. O tem wezwaniu dowiedziałem się od Kazagrandiego, który sam do mnie
przyszedł. Chciałem natychmiast iść, lecz pułkownik zatrzymał mię dość długo, a póz
niej rzekł:
 No, z pomocą Bożą niech pan idzie!
Dziwne i zatrważające było to pożegnanie. Przełożyłem z kieszeni za mankiet kożucha
flaszeczkę z cyjankiem potasu i, nabiwszy Mauzer, wyszedłem z domu.
Gdym wszedł na podwórze, gdzie stała jurta barona, zbliżył się do mnie kapitan Wesełowskij.
Na jego olśniewająco białej twarzy ponuro świeciły zimne, nienawiścią pałające oczy. Miał za
pasem szablę kozacką i rewolwer bez pochwy. Wszedł do jurty i zameldował mię.
 Proszę wejść!  rzekł, zjawiając się zpowrotem.
W chwili, gdym miał już dotknąć drzwi jurty, tuż koło progu spostrzegłem kałużę krwi, która
jeszcze nie zdążyła wsiąknąć w ziemię. Coś złowrogiego było w tej niewielkiej czerwonej plamie
gęstej, jakgdyby żywej jeszcze krwi...
Zapukałem do drzwi.
 Proszę!  rozległ się wysoki głos tenorowy. Wszedłem do półciemnej jurty. Na spotkanie moje
rzucił się jakiś wysoki oficer, ubrany w jedwabny, jaskrawy  chałat mongolski, nerwowym ruchem
uścisnął mi rękę i, nim zdążyłem przyjrzeć się jego twarzy, padł zpowrotem na niskie posłanie i
głosem chrapliwym wykrztusił:
 Proszę mówić, kim pan jest?! Tylko prawdę! Mamy tu tylu prowokatorów i szpiegów...
Baron Ungern (bo był to właśnie ów  straszliwy generał!) utkwił we mnie swe oczy.
Teraz dopiero mogłem mu się przyjrzeć. Mała głowa na szerokich chudych barkach.
Powichrzone, złotawe włosy. Cienkie, długie wąsy rude. Wynędzniała, sczerniała od wiatrów i
mrozów chuda twarz, jaką można widzieć na bardzo starych obrazach świętych. Lecz wszystko to
znikło, gdy spojrzałem na ogromne sklepienie czoła ze straszliwą blizną od cięcia szablą, z pod
którego połyskiwały stalowe olbrzymie, okrągłe oczy jasne, które, jak dzikie zwierzęta z głębi
jaskini, śledziły wyraz mej twarzy bacznie, bez zmrużenia powiek. Lewe oko z powodu
przekrwienia było jeszcze straszniejsze od prawego.
Poczyniłem te spostrzeżenia w okamgnieniu i zrozumiałem, że mam przed sobą niebezpiecznego
człowieka, zdolnego do odruchów natychmiastowych i bezpowrotnych. Niebezpieczeństwo było
wyraz
ne, lecz i obelga, rzucona mi, była również ciężka.
 Proszę usiąść!  szepnął baron głosem syczącym, nie spuszczając ze mnie oczu i skubiąc wąsy.
 Generał pozwolił sobie na zniewagę względem mnie  zacząłem, czując, jak stopniowo
wzmaga się we mnie szalony gniew.  Moje imię jest dostatecznie znane, ażeby uchronić mię od
przymiotników, wymienionych przez pana. Może pan uczynić nade mną gwałt, jaki mu się podoba,
ponieważ przemoc jest po pańskiej stronie, lecz nic nie potrafi mnie zmusić do rozmowy z panem.
Baron nagłym, drapieżnym ruchem spuścił nogi z posłania i, wsparłszy się na boku, zaczął mi
się przyglądać jeszcze uważniej, lecz przestał skubać wąsy i miałem wrażenie, że zatamował
oddech w piersi.
Zachowując zewnętrzny spokój i zimną krew, przyglądałem się postaci leżącego, oraz jurcie.
Dopiero wówczas spostrzegłem siedzącego w ciemnym kącie generała Riezuchina. Zamieniliśmy
ukłony w milczeniu. Po chwili znowu spojrzałem na barona. Siedział, spuściwszy głowę na piersi i
zamknąwszy oczy; widocznie myślał nad czemś.
Chwilami mocno tarł ręką czoło i coś szeptał.
Raptem podniósł się i rzekł, patrząc gdzieś powyżej mojej głowy:
 Odejdz
! Już nie trzeba...
Szybko się obejrzałem. Z tyłu poza mną stał Wesełowskij z szablą w ręku, wpatrzony swemi
zimnemi oczyma w barona, jak w tęczę.
Kapitan spuścił szablę i wyślizgnął się z jurty.
 Z
mierć z ręki białego człowieka o rudych włosach stała za mną...  pomyślałem.  Lecz czy
odeszła naprawdę?
Baron rozmyślał jeszcze długą chwilę, a póz
niej, wyciągnąwszy ku mnie rękę, zaczął szybko
mówić, plącząc się w słowach i nie kończąc zdań:
 Proszę mi wybaczyć... Pan powinien zrozumieć... Tylu zdrajców... Uczciwych ludzi prawie już
nie pozostało... Nikomu nie można ufać... Wszystkie nazwiska przybrane... fałszywe... Dokumenty
łżą. A
żą oczy i języki... Wszystko splugawione, zepsute przez Tiolszewizm... Przed przyjściem pana
kazałem zarąbać pułkownika Filipowa... Dowodził mi, ze jest przedstawicielem białej organizacji
oficerskiej... Zrewidowano go i znaleziono za podszewką kurtki sowiecki tajny alfabet... Gdy
Wesełowskij wzniósł szablę, Filipow... Do djabła!... Tak się wżarła w ludzi przeklęta dyscyplina
komunistyczna... Filipow w obliczu śmierci krzyknął:  Za co zabijacie mnie, towarzyszu
kapitanie?! Nikomu nie wolno ufać! Nikomu...
Umilkł. Milczałem, nie ruszając się z miejsca.
 Przepraszam pana z całego serca  zaczął znowu baron.  Obraziłem pana ciężko... Pojmuję...
pojmuję... Lecz jam nietylko człowiek, jam  wódz... Na mojej głowie tyle istnień... tyle trosk... i
smutku... [ Pobierz całość w formacie PDF ]